Ik geef even (niet) thuis (les)

Joël Willems

Het was de afgelopen weken alsof je op een nieuwe school rondliep. Een nieuw lesrooster, met tijden die je nog niet uit je hoofd kent (wij draaien een verkort lesrooster), lokalen die je niet kan vinden (online vergaderingen), boeken die je moet zoeken (schermen op je computer die je niet gedeeld krijgt: “zien jullie mijn powerpoint nu?“). Geen wonder dat ik na de eerste weken net zo moe was als in de tijd dat ik stage liep.

Op deze nieuwe school lopen heeft ook zijn voordelen: een ander koffiezetapparaat, een groter kluisje en minder reistijd. Wel is er meer schermtijd. En de leerlingen lijken ook wel onbekend want ze hebben allemaal hun camera en microfoon uit en het lijkt moeilijk om ze actief mee te laten doen.

Toch hebben we ergens het geluk dat deze lockdown niet in september was. Inmiddels ken je je pappenheimers wel en ja hoor: gelukkig zijn daar ook de leerlingen die altijd al braaf meedoen en hun microfoon wél openzetten als je er om vraagt. En de leerling die in de klas het liefst altijd afleiding zoekt, bekent dat ie net even een opdracht voor een ander vak aan het maken was en daarom ‘het antwoord op mijn vraag even niet weet’. Een glimlach vormt zich op mijn gezicht. Gelukkig, sommige dingen blijven ook online gewoon hetzelfde.

Het mooie van nieuw zijn in een eenzelfde (digitale) school met veel collega’s is dat vragen mag. Iedereen loopt immers ‘stage’ op de nieuwe online school. De saamhorigheid tussen docenten heb ik nog nooit zo sterk gevoeld als nu. Onderling worden er druk tips uitgewisseld. Daarom ook een paar tips van mij:

Wil je meer interactie?

  1. Als je powerpoint gebruikt: maak dan eens een setje korte opdrachten op de sheets en laat leerlingen antwoorden in de chat typen. Ik heb bijvoorbeeld 2 rijtjes die ze aan elkaar moeten koppelen. Zodat je antwoorden als 1c, 2b en 3d krijgt. Op deze manier heb je veel leerlingen aan het werk. Eventueel geef je ze 2 minuten en vraag je ze te wachten met typen (zodat ze het niet van elkaar knippen en plakken).
  2. Gebruik een site als mentimeter.com voor een bord waar iedereen op kan ‘schrijven’. In de gratis versie kun je 2 interactieve vragen per presentatie maken. Ik gebruik het als starter en maak vaak een woordwolk met mijn leerlingen. Zet de code in je powerpoint, deel daarna de woordwolk op je scherm en praat erover!

Mis je het contact met je leerlingen?

  1. Doe eens een vragenrondje met een ‘interesse’ vraag, eventueel in de vreemde taal die je geeft. Ik mis nu de gesprekjes die je vaak aan het begin van de les doet. Bijvoorbeeld wat heb je gegeten gisteravond? Wanneer ben je voor het laatst buiten geweest en wat deed je toen? Wat is je grootste hobby op het moment? Kies 5 à 10 leerlingen die je de beurt geeft, laat de rest eventueel het antwoord typen in de chat en lees er een aantal voor en reageer er eventueel kort op. Het gaat erom dat de leerling zich even gezien voelt. Ik volg zelf de klassenlijst en zorg dat ik zo uiteindelijk na een paar lessen iedereen een keer gehoord heb. Heb je een hele verlegen klas of wil je dat leerlingen wat voorbereiden in een andere taal? Eventueel kun je alvast de vraag van de volgende les geven zodat leerlingen hun antwoord kunnen voorbereiden. Kost dit ‘kletsen’ dan niet veel tijd? Jazeker; dat kost tijd. Maar je hebt er wel een stukje contact voor terug, en is het ook niet zo dat je in het ‘echte’ klaslokaal soms ook simpelweg even met een leerling praat?

Heb je moeite met de veranderingen en het binnen zitten?

  1. Accepteer dat je in een ‘nieuwe’ school loopt, en dat wennen tijd kost. Pak je ‘stagiaire-stand’ weer terug: durf fouten te maken en te reflecteren (als tool kun je bijvoorbeeld de reflectiecyclus van Korthagen gebruiken).
  2. Vergeet niet om jezelf af en toe een complimentje te geven en de goede ervaringen met collega’s te delen.
  3. ‘Loop’ naar school elke ochtend: doe je jas aan, loop minimaal een blokje om, en stap zo je je ‘werk’ binnen. Idealiter loop je natuurlijk ook weer naar huis.
  4. Probeer in het weekend de computer zoveel mogelijk uit te houden, geef echt even niet thuis. Doe dit ook tijdens je pauzes.

Thuis ‘niet thuis geven’ is misschien nog wel het moeilijkst in deze tijd. Er is immers altijd wel wat te doen en leerlingen stellen nu ook buiten de lessen om vragen via de chat. Heel bewust even de computer uit en niet in de mail kijken zorgt voor de nodige rust. Net als dat je het schoolgebouw uitliep. Dag school, tot morgen!

Veel succes weer deze week!

Joël Willems geeft Frans op een Middelbare school en is daarnaast freelance docent theater en geeft onderwijsadvies. Onderwijs en het ‘leren leren’ hebben haar altijd al aangetrokken. Het beste uit mensen halen en ze de middelen geven om hun doel te bereiken, of dat nu kinderen of volwassenen zijn. De kern van goed onderwijs zit hem in een goed didactisch plan in combinatie met passie voor wat je doet.