Als het op leren aankomt, is er ontzettend veel waar je als ouder invloed op hebt. Dit start bij het creëren van een omgeving waarin je jouw kind kan laten bloeien. De zelfdeterminatietheorie van Deci en Ryan vormt hiervoor de basis. Met deze theorie wordt ervan uitgegaan dat er twee soorten motivatie zijn: extrinsieke en intrinsieke motivatie. 

Bij extrinsieke motivatie wordt de motivatie bepaald door een externe bron, zoals bijvoorbeeld een beloning of straf. 

Bij intrinsieke motivatie ontstaat de motivatie door vervulling van drie basisbehoeften: competentie (het gevoel ‘ik kan het’), autonomie (zelf in staat zijn eigen keuzes te maken) en verbondenheid (steun of hulp ontvangen als dat nodig is). 

De zelfdeterminatietheorie geeft jou als ouder kaders om de intrinsieke motivatie van jouw kind te vergroten. Want wanneer deze intrinsieke motivatie bij jouw kind hoog is, leidt dit tot hoogwaardig leren, meer doorzettingsvermogen, het vermogen om positief om te gaan met stress en tegenslagen én meer creativiteit. 

Per basisbehoefte van de zelfdeterminatietheorie (competentie, autonomie en verbondenheid) heb je als ouder invloed. Maar het start allemaal bij het stimuleren van een growth mindset. 

Eén van de basisbehoeften vanuit de zelfdeterminatietheorie is ‘competentie’. Bij competentie is het belangrijk om na te gaan hoe je denkt over je eigen intelligentie. Zie je dit als iets dat vaststaat, of is intelligentie veranderbaar en te ontwikkelen? In dat laatste geval spreken we van een growth mindset: een mindset die zorgt voor motivatie, doorzettingsvermogen en zin om te leren. 

Uit onderzoek blijkt dat mensen die met een growth mindset naar hun intelligentie kijken meer geneigd zijn om uitdagingen aan te gaan. Daarnaast houden deze mensen langer vol bij tegenslag, staan ze open voor kritiek en voelen zich eerder geïnspireerd door anderen dan bedreigd.

Of jouw kind een fixed mindset of een growth mindset heeft kan je herkennen aan de uitspraken die jouw kind doet. Denk hierbij aan uitspraken als ‘ik word nooit zo goed als zij’ (fixed) ten opzichte van ‘Ik kan iets van haar leren’. Maar ook ‘Ik heb een fout gemaakt’ tegenover ‘Ik heb iets geleerd’.

Je kunt de growth mindset van jouw kind als ouder stimuleren. Onderzoek wees bijvoorbeeld uit dat kinderen die worden geprezen om hun inzet langer volhouden, minder snel opgeven en meer plezier halen uit wat ze doen. Ook de resultaten zijn uiteindelijk 30% beter dan wanneer kinderen worden geprezen voor hun intelligentie. 

Benieuwd naar alle experimenten en uitkomsten? Bekijk de hele video terug

In het leerproces van jouw tiener kun je intelligentie, talent en capaciteit dus vergroten door de growth mindset te stimuleren. De beste manier om dit te doen is door de rol van ‘geïnteresseerde vreemdeling’ aan te nemen als jouw kind ergens mee worstelt. In plaats van jouw kind direct advies te geven, stel je vragen om verder te achterhalen waar de knoop zit en vervolgens samen met je kind na te denken wat voor oplossingen je kunt bedenken. 

De geïnteresseerde vreemdeling werkt fijn als het coachen van jouw kind je doel is. Je werkt hiermee ook direct aan autonomie, de tweede basisbehoefte uit de zelfdeterminatietheorie. Je laat je kind tenslotte zelf nadenken en keuzes maken over mogelijke oplossingen. Daarnaast vergroot dit het derde basisprincipe, namelijk verbondenheid. 

Met deze aanpak ontstaat er een cyclus van de volgende stappen die zich blijven herhalen: 

Met het stimuleren van een growth mindset bij jouw tiener leg je dus een goede basis voor intrinsieke motivatie voor school. Benieuwd naar onze concrete tips om je kind verder te helpen bij het leren? Lees dan ook ons blog ‘Tips om jouw kind te ondersteunen bij het leren’.